Wielu Polaków żałuje zakupu pieca na pellet. Te pułapki wychodzą dopiero po paru miesiącach
Wytwarzany z resztek drewna pellet oferuje komfort, niewielką emisję zanieczyszczeń i długoterminowe oszczędności. Czy jednak rzeczywiście jest odpowiedni dla każdego domu? Czy może skrywa wiele pułapek, które mogą przekształcić wizję przytulnego domu w kosztowne rozczarowanie?
- Zalety ogrzewania domu pelletem drzewnym
- Wyzwania i koszty ogrzewania pelletem
- Zagrożenia związane z tanim pelletem
- Wymagania techniczne dla kotłowni na pellet
Zalety ogrzewania domu pelletem drzewnym
Nie można zaprzeczyć, że ogrzewanie budynku granulatem drzewnym posiada wiele korzyści. Pellet to źródło energii odnawialnej, powstające z resztek, takich jak trociny i wióry, co sprawia, że jest neutralne pod kątem emisji CO₂ – w odróżnieniu od nieodnawialnych opcji, takich jak węgiel czy gaz. Kotły na pellet mogą osiągnąć efektywność nawet powyżej 90%, produkując minimalną ilość popiołu (zaledwie 0,5–1,2% masy paliwa przy wysokiej jakości materiału), który można użyć jako nawóz w ogródku.
Automatyczne podajniki i sterowniki umożliwiają niemal bezobsługowe działanie (przynajmniej takie są zapewnienia producentów, co sprawdzimy w dalszej części tekstu) – wystarczy napełnić zasobnik co kilka dni, a urządzenie zadba o resztę, gwarantując stałe ciepło bez wahań temperatury czy zapachu spalenizny. Koszty ogrzewania pelletem często okazują się bardziej opłacalne niż gazem czy olejem opałowym, zwłaszcza przy dostępnych dofinansowaniach.
W kontekście przepisów unijnych – na przykład ETS2, które mają zacząć obowiązywać w 2027 roku – pellet zdobywa coraz większą przewagę na rynku: nie jest objęty opłatami za emisję, w odróżnieniu od paliw nieodnawialnych.
Wyzwania i koszty ogrzewania pelletem
Wysokie koszty na start to pierwsza przeszkoda: kocioł to wydatek od 5 do ponad 20 tys. zł (a za większe nawet od 15 000 do 40 000 zł), plus instalacja i składowanie paliwa. Pellet kosztuje więcej niż ekogroszek (niższa kaloryczność: 15–18 MJ/kg w porównaniu do 24 MJ/kg), a jego ceny mogą być niestabilne.
Następna trudność to oczywiście zależność od elektryczności – bez zasilania sterowniki kotła przestają działać, co w przypadku awarii lub krótkiej przerwy w dostawie prądu oznacza zimno w domu. Regularna konserwacja jest niezbędna: cotygodniowe czyszczenie, usuwanie popiołu i kontrola palnika podważają mit „całkowitej bezobsługowości”. Emisja CO₂ z pelletu może być finalnie nawet o 75% wyższa niż z gazu LPG, jeśli granulat pochodzi nie z odpadów drzewnych, lecz z celowo wycinanych drzew – co całkowicie nie zgadza się z ideą ekologii.
Zagrożenia związane z tanim pelletem
Posiadacze kotłów na pellet często są kuszeni niską ceną paliwa. Pellet z niesprawdzonych źródeł może być zanieczyszczony piaskiem, torfem, a nawet granulatami z opon czy odpadami z płyt MDF. Taki materiał prowadzi do tworzenia się spieków blokujących palnik, korozji kotła i nadmiernej produkcji popiołu – nie wspominając o negatywnym wpływie na środowisko. Producenci kotłów podkreślają, że najlepszym wyborem jest zawsze certyfikowany pellet klasy A1 – z wilgotnością poniżej 10% i zawartością popiołu maksymalnie 0,7%.
Inną metodą na oszczędność jest używanie agropelletu, którego ceny są znacznie niższe. Jak sama nazwa wskazuje, ten granulat produkowany jest z odpadów rolniczych i leśnych, takich jak słoma, łuski nasion, łodygi roślin czy zrębki. Niestety, jego parametry również często są bardzo niskie. Taki typ paliwa może uszkodzić urządzenie, a nawet prowadzić do utraty gwarancji.
Wymagania techniczne dla kotłowni na pellet
Nie każda nieruchomość jest przygotowana na ogrzewanie pelletem – wymagana jest kotłownia o stosownych wymiarach z naturalną wentylacją i suchym miejscem na magazynowanie ton paliwa na sezon, a granulat szybko pochłania wilgoć, co wpływa na jego właściwości. W małych mieszkaniach czy blokach odpowiednie magazynowanie może być po prostu trudne do zrealizowania.
Wymiary i wyposażenie kotłowni na pellet w domu jednorodzinnym muszą spełniać wymogi zawarte w Warunkach Technicznych, jakim muszą odpowiadać budynki i ich lokalizacja (Dz.U. z 2024 r. poz. 1284 z późn. zm.) oraz w normie PN-B-02431-1:1999. Przepisy te określają m.in. minimalne odległości, wentylację oraz wymogi przeciwpożarowe.
Dla kotła o mocy do 25 kW:
- pomieszczenie kotłowni może być w budynku mieszkalnym, pod warunkiem oddzielenia ścianami z materiałów niepalnych;
- wysokość pomieszczenia nie powinna być mniejsza niż 2,2 m (w budynkach istniejących dopuszcza się minimum 1,9 m);
- odległość między tylną częścią kotła a przegrodą – co najmniej 70 cm;
- odległość między bokiem kotła a ścianą – co najmniej 100 cm;
- odległość między przodem kotła a ścianą – co najmniej 200 cm;
- nawiew powietrza o powierzchni co najmniej 200 cm², umieszczony nie wyżej niż 30 cm nad podłogą;
- wentylacja wywiewna grawitacyjna o przekroju minimum 14 × 14 cm, wyprowadzona bezpośrednio ponad dach;
- podłoga oraz ściany w strefie kotła powinny być wykonane z materiałów niepalnych lub zabezpieczone blachą stalową.
Dla kotła o mocy powyżej 25 kW:
- kotłownia powinna stanowić oddzielne pomieszczenie techniczne, oddzielone od innych pomieszczeń przegrodami o odporności ogniowej co najmniej EI 60;
- drzwi do kotłowni muszą być niepalne (stalowe lub obite blachą) o szerokości minimum 0,8 m, w klasie odporności EI 30;
- między kotłownią a składem paliwa należy stosować osobne drzwi stalowe lub zamknięte przegrody niepalne;
- konieczne jest zapewnienie odpowiedniego dopływu powietrza do spalania – minimum 1,5 × przekrój kanału spalinowego;
- w pomieszczeniu powinna być kratka ściekowa lub inny sposób odprowadzania ewentualnych wycieków wody z instalacji.
W nowoczesnych, energooszczędnych budynkach ogrzewanie pelletem będzie bardzo efektywne, jednak w starych, nieszczelnych domach o dużych stratach ciepła może być nieopłacalne i kosztowne. Warto to rozważyć przy podejmowaniu decyzji o zakupie.