Opublikowano: 19.04.2024 r., 17:03
|
Autor:
Paulina Zambrzycka
Skorzonera, bo o tej roślinie mowa, to cenne i bardzo rzadkie warzywo. W Polsce niezbyt często możemy o nim usłyszeć i mało kto uprawia je w ogrodzie. Wężymord, czarny korzeń lub zimowe szparagi, jak mówi się o warzywie, mają mnóstwo właściwości odżywczych i prozdrowotnych. Czym się wyróżnia skorzonera? Jak wyhodować ją w przydomowym ogródku? Przeczytaj.
Skorzonera nazywana jest wężymordem, czarnym korzeniem lub zimowymi szparagami. Nietypowa nazwa rośliny wzięła się od przekonania, że jest w stanie zwalczyć jad węża. Co ciekawe, Ludwik XVI kazał uprawianie skorzonery masowo, bo znakomicie radzi sobie z oczyszczaniem żołądka. W kolejnych latach okazało się, że Ludwik XVI wcale się nie mylił To warzywo o cennych właściwościach zdrowotnych, które nie jest bardzo doceniane w Polsce. Szkoda, zwłaszcza że ma wiele wartości odżywczych. Mnóstwo witamin i składników mineralnych znajduje się w jadalnym korzeniu, skórce i miąższu rośliny.
Wężymord najlepiej rośnie podczas ciepłej wiosny, późnej zimy i chłodnego lata. Musi mieć jednak pulchną oraz głęboko uprawioną ziemię do wzrostu. Może być to gleba piaszczysto-gliniasta albo gliniasto-piaszczysta. Świetnie sprawdzi się też podłoże torfowe. Najlepsze pH wynosi od 6,5 do 7,5. Należy przy tym zadbać o stałą wilgotność gleby, a także jej nasłonecznienie. Roślina nie lubi świeżego obornika, jednak stanowisko po innych roślinach nim nawożonych jak najbardziej jest sprzyjające skorzonerze (np. po pomidorach). Uprawiać trzeba ją jednak rok po oborniku.
Warzywo wysiewa się wcześnie. Optymalny termin to przełom lutego i marca, jednak w niektórych przypadkach można przesunąć go nawet do kwietnia. Korzenie do bezpośredniego użytku zebrać można w październiku. Skorzonerę można przechowywać w zimnej piwnicy przez 4-6 miesięcy. Warunkiem jest jednak utrzymywanie wilgotności na poziomie 95% i temperatury 0 st. C. Aby zapewnić dostęp do rośliny, należy przykryć ją co najmniej 20 cm warstwą ściółki albo innym okryciem.
Skorzonera zawiera inulinę – to węglowodan, który ma działanie obniżające cukier we krwi. Jego zastosowanie znaleźć można wobec tego w żywieniu osób, które np. chorują na cukrzycę. Dzięki spożywaniu skorzonery zmniejszyć można insulinooporność. Warto wiedzieć, że inulina pomaga również obniżyć poziom cholesterolu HDL w organizmie. Dzięki temu można zapobiec np. rozwojowi miażdżycy. Wężymord dzięki sporej zawartości potasu pomoże też w uregulowaniu ciśnienia tętniczego.
Tak jak podejrzewał Ludwik XVI, skorzonera doskonale radzi sobie z dolegliwościami układu pokarmowego. Ułatwia trawienie i pomaga w oczyszczaniu żołądka. Wszystko dlatego, że inulina jest świetnym prebiotykiem. To pożywka dla rozwoju mikroflory bakteryjnej, dzięki której możliwe jest prawidłowe trawienie w jelicie, a także wzmocnienie układu odpornościowego. Poza tym inulina świetnie pobudza perystaltykę jelit, co pomaga łatwiej pozbyć się zaparć.
Szkoda, że tak mało Polaków uprawia roślinę w ogrodzie. To nie jest trudne, choć wymaga trochę poświęcenia. Warto, zwłaszcza że zawarta w skorzonerze inulina w połączeniu z pektynami i błonnikiem oczyszcza organizm. Wężymord polecany jest zatem podczas kuracji detoksykujących. Przyda się w diecie osób, które przebyły ciężką i wyniszczającą chorobę. Sprawdza się także u ludzi pracujących umysłowo, przemęczonych i osłabionych zarówno psychicznie, jak i fizycznie.
Jak przygotować warzywo do spożycia? Korzenie powinno się zbierać jesienią – najlepiej w październiku lub listopadzie. Można wykopywać je przez całą zimą, o ile gleba nie jest zamarznięta, a warunki atmosferyczne na to pozwalają. Po zebraniu roślinę się obiera i gotuje w osolonej, osłodzonej wodzie ok. 25-30 minut. Dopiero wtedy będzie się nadawać do spożycia. Warto pamiętać, że obrane warzywo szybko ciemnieje. Aby temu zapobiec, najlepiej skropić je sokiem z cytryny.
