Jak zrobić zielnik? Praktyczny poradnik krok po kroku
Zielnik to nie tylko jedno z wielu zadań domowych, które musisz wykonać na biologię. Robiąc zielnik do szkoły możesz świetnie się bawić i poznać ciekawe rośliny. Przygotowując zasuszone rośliny łąkowe i liście do zielnika możesz zebrać informacje o przyrodzie, które przydadzą ci się w ogrodzie czy na wycieczce. Oto poradnik i przykłady jak zrobić zielnik krok po kroku.
Jeśli szukasz więcej informacji i wskazówek, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły z praktycznymi poradami.
Z tego artykułu dowiesz się:
Zielnik szkolny – niezbędne materiały
Żeby przygotować zielnik szkolny powinieneś użyć materiałów, które ułatwią ci pracę. Pamiętaj, żeby stosować się do wskazówek nauczyciela, który zlecił zadanie. Jest wiele sposobów, żeby przygotować zasuszone rośliny. Jeśli poniższy wzór jest niezgodny z tym co usłyszałeś na lekcji, to zapytaj, czy możesz wprowadzić zmiany.
Do większości zielników będą potrzebne:
- Kartki papieru A3 lub A4 – papier powinien być sztywny. Wybierz brystol lub blok techniczny, nie papier ksero;
- Papier cienki – z niego wytniesz paski, którymi przykleisz rośliny do kartek. Może to być papier ksero lub kartki ze starego zeszytu;
- Papier pakowy – do przekładania kartek;
- Gazeta lub bibuła – do suszenia roślin. Gazeta nie powinna mieć śliskich kartek ani być drukowana na papierze kredowym. Najlepiej posłużą gazety codzienne;
- Nożyczki i klej biurowy;
Okładka zielnika będzie zależała od tego na jaką wersję się zdecydujesz. Jeżeli ma to być zbiór kartek w teczce, to wybierz teczkę papierową, podpisz i np. odrysuj kształt liścia lub gałązki z liśćmi. Kartki z suszonymi roślinami możesz włożyć w osobne koszulki i wpiąć do segregatora. Na okładce segregatora przyklej etykietkę lub włóż ją w specjalną kieszonkę.
Etykieta na okładce powinna informować kto wykonał zielnik i co w nim umieścił. Na potrzeby zielnika szkolnego podaj swoje imię, nazwisko i klasę. Tytuł zielnika informuje jakie rośliny się tam znajdują. Możesz podpisać „jesienne liście”, ale bardziej profesjonalnie będzie „liście roślin leśnych – jesień” lub „liście drzew występujących w Parku Łazienkowskim – jesień 2021”. Zawsze dobrze jest podać rok. Dokładną datę zbiorów umieścisz przy poszczególnych roślinach. Jeżeli nauczyciel podał wzór na etykietę zielnika, to stosuj się do jego zaleceń.
Wykonanie zielnika zależy od tematu jaki został zadany i od pory roku. Jeżeli chodzi o zielnik jesienny, to prawdopodobnie ograniczysz się do zbierania liści.
Rośliny czy zdjęcia?
Zielnik powinien zawierać zasuszone okazy roślin lub ich części. Istnieją jednak przypadki, w których lepszym pomysłem będą zdjęcia. Jeżeli masz kolekcję liści do zielnika, to możesz dodać do obrazki lub zdjęcia drzew, z których pochodzą. Przygotowując zielnik na przyrodę przede wszystkim masz opanować rozpoznawanie roślin. Dodanie zdjęć pomoże połączyć wygląd liścia z rośliną, której jest częścią.
Drugi przypadek, w którym zaopatrzenie się w zdjęcia może być konieczne, to zielnik roślin chronionych. Jak zrobić zielnik przedstawiający gatunki, których nie wolno zrywać? Oczywiście przedstawiając je na zdjęciach lub rysując. Przygotowując zielnik na przyrodę prezentujący chronione okazy roślin łąkowych lub leśnych, możesz go zrobić w wersji elektronicznej.
W każdym innym przypadku lepszym rozwiązaniem jest przygotowanie prawdziwych roślin. Zadaniem zielnika do szkoły jest przede wszystkim zachęcenie ucznia do pracy w terenie. Ważne jest, żeby mieć prawdziwy kontakt z roślinami łąkowymi, leśnymi, a nawet tymi z miejskich trawników.
Wykonanie zielnika krok po kroku
Przejdźmy teraz do omówienia jak zrobić zielnik na biologię lub na własne potrzeby. Nie ma jednego wzoru, ale postaramy się pokazać najprostsze rozwiązania.
Etap 1. Ustalenie tematyki
Jak wspomnieliśmy wcześniej istnieją różne rodzaje zielników. Najprostszy to zebranie liści do zielnika, zasuszenie ich i podpisanie. Nauczyciele, zwłaszcza w starszych klasach, zadają jednak trudniejszą pracę na biologię, np. przygotowanie zbioru roślin z konkretnego ekosystemu. W internecie znajdziesz liczne przykłady takich tematycznych zielników. Jeśli do ciebie należy wybór, to najłatwiej będzie zebrać rośliny w najbliższej okolicy. Do wykonania zielnika jesiennego najlepiej użyć liści, bo inne rośliny o tej porze roku mogą być pozbawione cech charakterystycznych i trudne do zasuszenia na płasko.
Etap 2. Zebranie i ususzenie roślin
Sposób, miejsce i pora zbierania będą zależnie od tego co wybrałeś do swojego zielnika szkolnego. Jeżeli są to rośliny łąkowe, to zbieraj je wiosną. W kwietniu masz większe szanse zasuszyć młode listki i pąki, w maju będzie więcej roślin kwitnących. Do zbioru świeżych roślin wiosennych wystarczy łopatka i pudełko lub torebka, żeby je przenieść. Do jesiennego zielnika najlepiej wziąć ze sobą zeszyt lub segregator. Niektóre jesienne liście są bardzo kruche.
Rośliny oczyszczamy z ziemi. Układamy tak, żeby np. liście nie zasłaniały kwiatów. Następnie suszymy na gazetach. Jedną kładziemy pod spód, na to kolejną warstwę i przyciskamy ciężkimi książkami. Warto wymienić co jakiś czas gazety, które chłoną wilgoć z roślin. Dzięki dobremu ususzeniu rośliny nie będą pleśniały. Zielnik na biologię powinien być nie tylko czytelny, ale estetyczny.
Etap 3. Umieszczenie roślin w zielniku
Kiedy mamy zasuszone na płasko rośliny umieszczamy je na kartkach. Z cienkiego papieru wycinamy paski i klejem biurowym przyklejamy rośliny do kartek. Zostawiamy miejsce na etykietę.
Etap 4. Przygotowanie etykiet
Najważniejszym etapem wykonania zielnika do szkoły jest przygotowanie etykiet. Każda roślina powinna być prawidłowo zidentyfikowana. Możecie korzystać z przykładów w internecie lub książce do biologii. Według podstawowego wzoru na etykiecie powinno się znaleźć imię i nazwisko osoby zbierającej, data zbiorów i oczywiście nazwa rośliny. Dobrze, jeżeli do nazwy i daty dodasz kilka słów opisu.
Zielnik do szkoły nie jest tak trudnym zadaniem jak mogłoby się wydawać. Jeżeli zastosujesz się do instrukcji i poświęcisz na to trochę czasu, to możesz być całkiem zadowolony z rezultatów (i z oceny).