Wekowanie słoików krok po kroku - jak zagotować słoiki? Wyjaśniamy
Przetwory na zimę wracają do łask. Coraz częściej chcemy cieszyć się zimą owocami i warzywami dojrzewającymi w sezonie i przygotowanymi własnoręcznie. Aby jednak przetwory zakonserwowane w słoikach przetrwały przechowywanie i nie pootwierały się, warto wiedzieć, jak pasteryzować przetwory. Słoiki z przetworami muszą być idealnie szczelne, aby nie dostało się do nich powietrze. Temu właśnie służy pasteryzacja. Doradzimy, jakich metod pasteryzacji użyć i jak zagotować słoiki z przetworami oraz ile czasu powinna trwać pasteryzacja różnych przetworów.
Jeśli szukasz więcej informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły z praktycznymi poradami.
Z tego artykułu dowiesz się:
Wekowanie słoików z przetworami
Co to jest pasteryzacja słoików
Wekowanie słoików to znana od wieków metoda utrwalania produktów na zimę. Obecnie większość owoców i warzyw dostępne jest cały rok. Kiedyś mieliśmy możliwość zakupu tylko warzyw i owoców sezonowych. Dlatego też w domach tradycyjnie robiono przetwory na zimę. Teraz przetwory przeżywają swój renesans, gdyż chcemy zachować na zimę smak owoców i warzyw dojrzewających w słońcu. Aby przetwory się udały, a słoiki przetrwały kilka miesięcy przechowywania, konieczne jest wekowanie słoików.
Pasteryzacja słoików ma na celu zniszczenie bakterii i grzybów, zachowując jednocześnie wartości odżywcze w utrwalonym produkcie. Wekowanie słoików wykonuje się w temperaturze 75 - 100 stopni. Pasteryzacja dżemu, kompotu czy innych przetworów polega na rozgrzaniu zamkniętych słoików. Pod wpływem temperatury powietrze uwypukla wieczka słoików, a następnie w czasie studzenia wciąga je do środka. Dzięki temu wieczka słoików czy zakrętki zasysają się szczelnie, tak że do zawartości nie dochodzi powietrze ani drobnoustroje. Dobra pasteryzacja słoików zagwarantuje, że nasze przetwory nie otworzą się w czasie przechowywania, a ich zawartość nie zepsuje się.
Metody i czas pasteryzacji
Mamy do wyboru kilka, mniej lub bardziej pracochłonnych, metod:
- wekowanie słoików w wodzie,
- pasteryzacja słoików w piekarniku,
- pasteryzacja słoików w zmywarce.
Metoda pasteryzacji w wodzie nadaje się szczególnie dla słoików typu “weck”, które mają szklane wieczko i gumową uszczelkę. Słoiki typu weck mogą nie wytrzymać wysokiej temperatury w piekarniku, zaś gumki źle znoszą suche powietrze piekarnika. Natomiast słoiki typu “twist-off” można pasteryzować zarówno w wodzie jak i w piekarniku.
Można się zastanawiać, ile czasu pasteryzować słoiki. Czas pasteryzacji w wodzie wynosi od 10 do 30 minut, zaś pasteryzacja na sucho od 30 do 60 minut. Czas pasteryzacji zależy od rodzaju przetworów. Owoce pasteryzuje się krócej niż warzywa. Duże słoiki pasteryzujemy dłużej niż małe. Im przetwory są w większych kawałkach, tym dłużej pasteryzujemy. Jeśli zdecydujesz się na piekarnik, sprawdź także ten artykuł o pasteryzacji słoików w piekarniku krok po kroku.
Ile czasu pasteryzować poszczególne przetwory:
- pasteryzowanie ogórków, kompotu, przetworów z pomidorów, czyli przetworów kwaśnych powinno trwać 15 - 20 minut w małych słoikach, a 25 - 30 minut w dużych słoikach,
- przetwory z grzybów pasteryzujemy 3 razy po 30 minut, zachowując 24-godzinne przerwy między pasteryzacjami,
- przetwory z warzyw pasteryzujemy 2 razy po 30 minut z przerwą 24 godzinną,
- pasteryzacja dżemu z małą zawartością cukru powinna trwać 20 minut dla małych słoików i 30 minut dla dużych słoików,
- zabezpieczenie dżemu z dużą zawartością cukru oraz mocnych marynat może polegać tylko na odwróceniu słoików do góry dnem i poczekaniu aż ostygną, gdyż przetwory te nie wymagają pasteryzacji.
Ile czasu i jak zagotować słoiki krok po kroku
Wekowanie słoików w wodzie to najbardziej tradycyjna, ale najbardziej pracochłonna, metoda utrwalania przetworów. Metoda ta polega na wstawieniu słoików w garnku z wodą i podgrzewaniu odpowiednio do czasu pasteryzacji podanego w przepisie. W garnku nie zmieszczą się wszystkie słoiki z przetworami. Dlatego też będziemy pasteryzować partiami, najlepiej pasteryzując razem słoiki o podobnej wysokości.
Oto, jak zagotować słoiki krok po kroku:
- na dno dużego garnka wkładamy podkładkę do pasteryzacji lub czystą ściereczkę,
- na ściereczce układamy słoiki, w taki sposób, aby nie stykały się ze sobą i nie dotykały do ścianek garnka,
- zalewamy słoiki gorącą wodą, tak aby sięgała 1 cm poniżej wieczka najniższego słoika,
- gotujemy wodę 10 - 30 minut w zależności od przepisu,
- wyjmujemy słoiki z wrzątku i jeszcze raz dokręcamy,
- ustawiamy je do góry dnem zawinięte w ręcznik lub koc i zostawiamy tak na kilkanaście godzin.
W przypadku słoików typu weck na czas pasteryzacji w wodzie załóż na wieczka metalowe sprężynki, które po zakończeniu pasteryzacji można zdjąć.
Pasteryzacja słoików w piekarniku i w zmywarce
Pasteryzowanie ogórków czy też pasteryzacja dżemu lub kompotu w słoikach twist-off
w piekarniku jest znacznie mniej pracochłonna. Pamiętajmy jednak, że metoda ta nie nadaje się do słoików typu “weck”.
Wkładamy słoiki do zimnego piekarnika, tak aby nie stykały się ze sobą. Ustawiamy temperaturę na 100 - 130 stopni i pasteryzujemy około 30 - 40 minut w zależności od przepisu. Następnie wyłączamy piekarnik i czekamy około 30 minut. Potem wyjmujemy słoiki i ustawiamy na ściereczce do całkowitego wystygnięcia.
Pasteryzowanie ogórków, kiszonej kapusty, marynat czy też pasteryzacja dżemu i konfitur jest jeszcze łatwiejsza w zmywarce do naczyń. Metody tej nie poleca się do pasteryzacji warzyw, jak fasolka czy groszek oraz grzybów.
Wstawiamy słoiki do góry dnem do zmywarki i nastawiamy program na temperaturę 75 stopni lub wyższą. Do zmywarki nie dodajemy żadnych detergentów. Czekamy aż program myjący się skończy otwieramy zmywarkę i pozostawiamy przetwory do ostygnięcia.
Pasteryzowanie ogórków, marynat, dżemu czy kompotu nie jest trudne i bez trudu można osiągnąć w tym dużą wprawę. Jednak, aby pasteryzacja dżemu, kompotu czy innych przetworów się udała, należy pamiętać, aby wybierać nieuszkodzone owoce i warzywa oraz zadbać o odpowiednią sterylizację słoików i zakrętek.