Co nowego w bazie KRS? Czy wciąż działa darmowa wyszukiwarka KRS?

Krajowy Rejestr Sądowy — najważniejsze informacje

Na pewno warto zwrócić uwagę na to, że jest to akt prawny, który powstawał przez wiele lat. Prace nad powołaniem do życia bazy KRS rozpoczęły się w 1997 roku, na mocy Ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym, którą ogłoszono w Dzienniku Ustaw (pod numerem 121) w tym samym roku. Gdy dziś korzystamy z wyszukiwarki KRS w ALEO.com, to powinniśmy wiedzieć o tym, że to właśnie ten akt prawny stworzył taką możliwość.

Mimo tego, że parlament przyjął odpowiednie akty prawne w tym samym roku, to Krajowy Rejestr Sądowy został oficjalnie uruchomiony kilka lat później. Wszyscy zainteresowani mogli korzystać z bazy dopiero od pierwszego stycznia 2001 roku, czyli w niemal cztery lata od zakończenia ścieżki legislacyjnej. 

Ustawodawca zapewnił każdemu obywatelowi dostęp do bazy, z której można było szybko uzyskać odpis, jednak przez ponad dziesięć lat trzeba było korzystać z wybranego Sądu Rejonowego, który miał nadaną odpowiednią właściwość, umożliwiającą wydawanie wiążących prawnie dokumentów. 

W kraju wciąż działa sieć 21 takich placówek. Na każde województwo przypada co najmniej jeden taki Sąd. Niektóre regiony — na przykład Górny Śląsk — mają aż dwie takie instytucje: w Gliwicach i w Bielsku-Białej. Mimo tego, że taki model funkcjonowania bazy KRS sprawdzał się dobrze, to coraz częściej pojawiały się opinie, by udostępnić rejestr także w wersji online.

Odpowiednie akty prawne, które stworzyły taką możliwość, przegłosowano w 2011 roku, choć prace rozpoczęły się wcześniej. Dużą rolę odegrało m.in. rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 11.12.2009 w sprawie szczegółowego sposobu prowadzenia rejestrów wchodzących w skład KRS (Dz.U.2009 nr 219, poz. 1713).

Jakie informacje znajdziemy w bazie KRS?

Bez wątpienia jest to zbiór niezwykle obszerny. W dużej mierze wynika to z tego, że KRS nie jest bazą budowaną od zera. Powstała ona z połączenia m.in. Rejestru Handlowego, RPP (Rejestru Przedsiębiorstw Państwowych) czy Rejestru Fundacji i Stowarzyszeń. Wszystkie te dane zostały zgromadzone w jednym miejscu, w czytelnej, łatwej do samodzielnej analizy, formie.

Struktura bazy KRS bazuje na rejestrach (przedsiębiorców, stowarzyszeń i innych organizacji, dłużników niewypłacalnych) oraz na działach tematycznych, których na ten moment jest sześć.

Krajowy Rejestr Sądowy jest też stale rozwijany. W 2020 roku zdecydowano o dodaniu rejestru dłużników niewypłacalnych. Ustawodawca wyszedł ze słusznego założenia, że jest to świetny sposób na dodatkową ochronę działalności gospodarczych przed związaniem się z niewypłacalnym partnerem biznesowym.

W KRS znajdziemy oczywiście dane teleadresowe. Nic nie stoi też na przeszkodzie, by szybko dotrzeć do informacji o tym, czy dany podmiot powstał na przykład w wyniku przekształcenia lub połączenia się z inną firmą. Co warto podkreślić, dzięki Krajowemu Rejestrowi Sądowemu można prześledzić cały ten proces krok po kroku.

Handlowcy na pewno chętnie zapoznają się z danymi z Działu II. To właśnie tam odnajdziemy informacje o sposobie reprezentacji podmiotu oraz dane o wspólnikach. W podobnym tonie można wypowiedzieć się o informacjach z Działu III: znajdziemy tam kody PKD firmy. 

Dział IV skrywa dane o zaległościach podatkowych. W kolejnych sekcjach zgromadzono jeszcze informacje o powołaniu lub odwołaniu kuratora oraz o wprowadzeniu zarządu komisarycznego. Widać więc dość wyraźnie, że ilość informacji, do których można dotrzeć dzięki KRS, jest ogromna.

Jakie nowości pojawiły się w bazie KRS?

Jedną z największych nowości jest dodanie rejestru dłużników niewypłacalnych. Odpowiednie dane można przeglądać od pierwszego grudnia 2020 roku. Nie oznacza to jednak, że nie toczą się żadne inne prace legislacyjne, które mają usprawnić funkcjonowanie tego zbioru.

Od lipca 2021 roku zmieniono też procedurę załączania dokumentów, które sporządza notariusz. Obecnie są one przyjmowane w wersji elektronicznej. Widać też dość wyraźnie, że ustawodawca dąży do tego, by jak największa liczba działań, które skutkują aktualizacją danych w bazie KRS, odbywała się przez internet.