Halloween

Każdego roku, na 1 listopada przypada Uroczystość Wszystkich Świętych. Wraz z Dniem Zadusznym celebrowanym dzień później stanowią ważne punkty w kalendarzu. Nie są to jednak jedyne święta obywające się w tej części roku. Coraz większą popularnością w naszym kraju cieszą się obchody Halloween. Jakie zwyczaje wiążą się z tym kojarzącym się ze Stanami Zjednoczonymi wydarzeniem? Jaka jest jego historia? Rozwiązanie tych zagadek znajduje się w naszych artykułach?

Znana anglosaska tradycja

Halloween jest świętem duchów odbywającym się, co rok dokładnie 31 października. Najhuczniej obchodzą je mieszkańcy Stanów Zjednoczonych, Kanady, Wielkiej Brytanii i Irlandii. Warto jednak wiedzieć, że jego popularność nieustannie rośnie. Obecnie jest celebrowane także w innych krajach, głównie europy. W Polsce to święto pojawiło się w latach 90-tych XX wieku. Jego najbardziej rozpoznawalnym symbolem jest wydrążona dynia ze świecami w środki. Jak również zabawa w cukierek albo psikus a do tego dorośli i dzieci poprzebierani za duchy, wampiry i różnego rodzaju zjawy. Do tego tematu wrócimy w dalszej części artykułu.

Do zachodniej Europy interesująca nas tradycja trafiła w drugiej połowie XX wieku. Natomiast środek i wschód kontynentu zaczęła opanowywać dopiero po upadku komunizmu. Mimo tego nadal nie jest tak popularna jak w USA czy Wielkiej Brytanii. Warto też wiedzieć, że Halloween budzi sporo kontrowersji na starym kontynencie. Jako, że ma pogański rodowód, o czym jeszcze wspomnimy, spotyka się z krytyką. Jest potępiane przez kościoły rzymskokatolicki, prawosławny i luterański. Nie akceptują go także inne kościoły protestancie oraz Świadkowie Jehowy. Mimo tego, z roku na rok coraz więcej osób przyłącza się do zabawy.

Opisując Halloween nie można zapominać o odpowiedzi na ważne pytanie. Co właściwe znaczy ta nazwa? By rozwikłać tę zagadkę trzeba cofnąć się do średniowiecza. W tym okresie w dziejach przeniesiono Uroczystość Wszystkich Świętych z maja na znaną do dziś datę. Wtedy to dzień 31 października w tradycji anglosaskiej zwano "All Hallows' Eve". Dokładne tłumaczenie tego terminu to wigilia Wszystkich Świętych. Następnie angielska nazwa została nieco zmieniona, było to „All Hallows' E’en”. Prawdopodobnie to właśnie od tych słów pochodzi dzisiejsze Halloween. Co jednak chrześcijańskie święto ma wspólnego z duchami?

Dlaczego właśnie duchy i maski?

Wiadomo, co znaczy nazwa, lecz jednoznaczne określenie skąd wzięło się Halloween nie jest możliwe. Historia nie dostarcza jasnych, konkretnych odpowiedzi. Istnieją jednak dwie teorie próbujące rozjaśnić tę kwestię. Pierwsza głosi, że współczesne obchody są kontynuacją rzymskiego święta na cześć Pomony. Bóstwa odpowiedzialnego za owoce i nasiona. Natomiast druga hipoteza jest związana z celtami oraz ich obrzędami. Głównie tymi, poprzedzającymi święto Samhain. Była to celebracja końca jesieni i początku zimy. Poza tym Celtowie wierzyli, że w noc z 31 października na 1 listopada zaciera się granica pomiędzy światem zmarłych a żywych.

Ludy celtyckie wierzyły, że w okresie Samhain złe i dobre duchy zmarłych krążą pomiędzy śmiertelnikami. Żyjący chcąc przyciągnąć i upamiętnić dobre zjawy rozpalali ogromne ogniska. Jednocześnie w ten sposób chroniono się przed złymi duszami. Dodatkowym zabezpieczeniem były mroczne, brudne i podarte przebrania. W celu ochrony przed niebezpiecznymi siłami druidzi przywdziewali czarne stroje. Zakładali także demoniczne maski wycinane z rzepy lub brukwi. Stąd też teoria, że współczesna tradycja i zakładane stroje halloweenowe są nawiązaniem do Samhain. Teraz odpowiemy na pytanie, co ma z tym wspólnego chrześcijański 1 listopada.

W średniowieczu święto Samhain zaczęło zanikać. Zwyczajnie przegrywało rywalizację z wpływami chrześcijańskimi. Nasiliło się to, gdy przeniesiono Uroczystość Wszystkich Świętych na ten sam termin. Jednakże przez wieki celtyckie zwyczaje były podtrzymywane, szczególnie w Irlandii. Funkcjonowały razem z chrześcijańskimi. Stąd też nazwa wywodząca się od wigilii Wszystkich Świętych. Gdy irlandzcy imigranci w latach 40-tych XIX wieku dotarli do Ameryki Północnej, trafiły tam też ich tradycje i symbole. Tak też narodziło się współczesne Halloween. Pierwsza parada z okazji tego święta miała miejsce 1920 roku w mieście Anoka.

Halloweenowe zabawy

Jak już wspomnieliśmy obecnie nie tylko mieszkańcy USA obchodzą Halloween. Symbole tego święta są rozpoznawalne w wielu innych krajach. Do najbardziej znanych należy rzecz jasna dynia. Wydrążona od środka z powycinanymi strasznymi twarzami i wyszczerzonymi zębami. Dla większego efektu jest podświetlana od środka święcą. Wskazówki dotyczące tego, jak stworzyć opisywaną dekoracje znajdują się na naszej stronie. Warzywne lampiony nie są jednak jedynym, charakterystycznym motywem halloweenowym. Wszak te odchody są związane ze złymi i dobrymi duchami.

Bardzo ważnym elementem Halloween są przebrania. Dorośli i dzieci przywdziewają stroje duchów, wiedźm, wampirów. Powodzeniem cieszą się kostiumy mumii, zombie, rozmaitych demonów. Stosowane są także motywy z trupimi czaszkami, nietoperzami czy czarnymi kotami. I nadal nie wyczerpuje to opcji do wyboru. Popularnością cieszą się także przebrania postaci znanych z popkultury. Superbohaterów, bohaterów filmów oraz bajek science fiction i fantasy i książek o tej tematyce. Z okazji Halloween dekorowane są domy. Naturalnie ozdoby muszą być utrzymane w opisywanej stylistyce. Co jeszcze warto wiedzieć o Halloween?

Jedną z formą świętowania jest tworzenie tak zwanych „scary farms”. To dekorowanie różnych pomieszczeń tak by przypominały scenerię horrorów. Kolejnym zwyczajem jest zabawa z angielskiego zwana „trick or treat”. Cukierek albo psikus jest bardzo prostym zwyczajem. Dzieci w przebraniach odwiedzają domy w poszukiwaniu słodyczy. Jeśli domownik nie ma przygotowanych łakoci w zamian otrzymuje psikus. Inne, znane zabawy to gryzienie jabłka pływającego w naczyniu z wodą oraz przeskakiwanie świeczek ustawionych w kole. Naturalnie tradycje mogą różnić się w zależności od kraju, w którym obchodzone jest święto.