Na czym polega astygmatyzm oka

Co to jest astygmatyzm oka

Astygmatyzm to bardzo często występująca wada wzroku polegająca na nieostrym widzeniu na różne odległości. Astygmatyzm może objawić się w każdym wieku i często towarzyszy mu krótkowzroczność lub nadwzroczność.

Wada wzroku jaką jest astygmatyzm związana jest z nieprawidłowym kształtem rogówki lub soczewki. Występują 3 rodzaje astygmatyzmu:

  1. astygmatyzm rogówkowy, czyli nieprawidłowy kształt rogówki, występuje najczęściej,
  2. astygmatyzm soczewkowy, czyli zniekształcenie soczewki,
  3. astygmatyzm mieszany oznaczający wadliwą budowę soczewki i rogówki.

Astygmatyzm mierzy się w dioptriach cylindrycznych. Astygmatyzm do 0,5 dioptrii cylindrycznych nie jest uznawany za wadę wzroku i występuje u niemal każdego człowieka. Natomiast astygmatyzm do 1 dioptrii uznawany jest za niski, astygmatyzm do 2 dioptrii jest wysoki, zaś do 3 dioptrii bardzo wysoki.

Przyczyny astygmatyzmu

Przyczyną astygmatyzmu jest nieprawidłowy kształt rogówki lub soczewki. Nie mają one idealnie okrągłego kształtu, lecz przyjmują kształt owalny, jakby piłki do rugby. Wskutek tego światło wpadające do oka jest rozproszone i nie skupia się prawidłowo na siatkówce oka, gdzie pojawia się nieostry obraz.

Przyczyny astygmatyzmu, czyli wadliwej budowy rogówki lub siatkówki, są nieznane. Przypuszcza się, że jest to dziedziczna wada wzroku. Nieprawidłowy kształt rogówki lub siatkówki może być również spowodowany przez choroby oczu jak zwyrodnienie, urazy mechaniczne czy też stożek rogówki.

Astygmatyzm u dzieci

Astygmatyzm występuje niezależnie od wieku, jednak u dzieci może rzutować na dalsze życie. Brak chęci do nauki, problemy w szkole, trudności w czytaniu, nie zawsze wynikają z lenistwa czy niechęci do szkoły. Problemy te mogą wynikać z wady wzroku, która uniemożliwia dziecku prawidłowe widzenie tablicy w szkole lub podręcznika. Astygmatyzm u dzieci często powoduje bóle głowy, rozdrażnienie, niechęć do nauki i szybkie męczenie się. Rodzice, którzy zauważą, że ich dziecko jest wrażliwe na światło, często mruga, trze oczy i przy tym nie lubi szkoły, powinni zbadać dziecko pod kątem wad wzroku.

Astygmatyzm u dzieci można skorygować przy pomocy okularów i jest to najlepsza metoda, aby poprawić widzenie. U dzieci poniżej 12 roku życia nie zaleca się stosowania soczewek kontaktowych, z uwagi na konieczność prawidłowego użytkowania soczewek i ich prawidłowej higieny, z czym dziecko może sobie nie poradzić.

Jak widzi astygmatyk

Astygmatyzm oka - objawy

Główne objawy astygmatyzmu to nieostre widzenie w momencie, gdy chcemy skupić wzrok na czymś w oddali lub blisko. Astygmatyk nie widzi jednakowo ostro linii pionowych i poziomych. Ta wada wzroku powoduje, że obraz ma nieostre kontury, wskutek czego astygmatyk może mieć zaburzenie poczucia przestrzeni. Nieskorygowana wada wzroku może powodować ból głowy, mrużenie oczu, zmęczenie oraz nieostre widzenie.

Objawy astygmatyzmu mogą być różne w zależności od nasilenia tej choroby oczu. Jeśli wada wzroku jest niewielka, objawy mogą być prawie niedostrzegalne. Przy większym astygmatyzmie pojawiają się następujące dolegliwości;

  • ból głowy w części czołowej,
  • zmęczenie podczas wykonywania czynności wymagających skupienia wzroku,
  • łzawienie i pieczenie oczu,
  • częste mruganie,
  • nawracające zapalenie spojówek.
Kobieta podczas badania wady wzroku u okulisty oraz jak widzi astygmatyk
Jak widzi astygmatyk, czyli wada wzroku astygmatyzm oka krok po kroku

Jak widzi astygmatyk

Nie można jednoznacznie określić, jak widzi astygmatyk, gdyż u każdego problemy z widzeniem mogą być różne i występują w różnym natężeniu. W większości przypadków jednak astygmatycy mają następujące problemy z widzeniem:

  • mogą widzieć proste linie jako krzywe,
  • inaczej widzą linie pionowe i poziome, jeśli patrzą jednocześnie na linie pionowe i poziome, nie są one jednakowo ostre,
  • widzą punkty jako elipsy,
  • obraz ma nieostre kontury, co powoduje problem z orientacja przestrzenną,
  • widzenie jest rozmyte, jakby za mgłą.

Aby zbadać, czy mamy astygmatyzm, można przeprowadzić prosty test. Wystarczy bez okularów popatrzeć na krzyż. Astygmatyk widzi ostro tylko jedno ramie, krzyża pionowe lub poziome.

Na czym polega korekcja astygmatyzmu

Korekcja astygmatyzmu

Istnieją dwa rodzaje astygmatyzmu: astygmatyzm regularny i astygmatyzm nieregularny. Przyczyny astygmatyzmu regularnego, który występuje najczęściej, polegają na tym, że rogówka ma inny kształt w jednym przekroju, a inny w drugim. Taki rodzaj astygmatyzmu można bardzo łatwo skorygować przy pomocy okularów lub soczewek.

Rzadziej występuje astygmatyzm nieregularny, który może powstać w wyniku urazu oka lub choroby oczu zwanej stożkiem rogówki. Rogówka ma kształt nieregularny. Na astygmatyzm nieregularny stosuje się specjalne soczewki kontaktowe.

Jakie okulary i soczewki dla astygmatyków

Korekcja widzenia u astygmatyków może być wykonana przy pomocy okularów, soczewek kontaktowych czy też przy pomocy laserowych zabiegów chirurgicznych.

Okulary dla astygmatyków powinny mieć szkła cylindryczne, czyli takie które załamują odpowiednio promienie świetlne. Cylinder powinien mieć odpowiednią oś zaznaczoną przez okulistę.

W przypadku dużego astygmatyzmu cylinder w okularach nie pozwoli na całkowitą korektę widzenia, gdyż okulary znajdują się w odległości od soczewki. W takim przypadku lepszym rozwiązaniem są soczewki toryczne, które przylegają do oka i dostosowują się do krzywizn rogówki. W przypadku soczewek mamy do wyboru soczewki sztywne, które są najlepsze przy dużym astygmatyzmie, soczewki miękkie oraz soczewki mieszane, hybrydowe, które mają twardą część środkową i miękkie obrzeża.

Najnowszą metodą leczenia astygmatyzmu jest ortokeratologia, polegająca na zakładaniu specjalnych soczewek na noc. W czasie snu rogówka poprawia swój kształt, dzięki czemu w ciągu dnia nie ma potrzeby noszenia okularów czy soczewek. Wadą tej metody są krótkotrwałe efekty, w skutek czego soczewki trzeba zakładać na noc co 2-3 dni.

W przypadku astygmatyzmu bardzo ważna jest prawidłowe badanie wady wzroku i odpowiednia korekta. Nieprawidłowa korekta tej wady wzroku może powodować uciążliwy ból głowy, brak energii, zaś u kierowców prowadzi do zmęczenia.

ikona podziel się Przekaż dalej