Wszy - objawy, przyczyny, zwalczanie, zapobieganie wszom

Panuje powszechna opinia, że wszy są nierozerwalnie związane z ubóstwem i brakiem higieny. Rzekomo atakują wyłącznie osoby bezdomne i zaniedbane. To przekonanie często graniczące z pewnością jest nieprawdziwe. Trzeba, bowiem wiedzieć, że te niewielkie pasożyty mogą zaatakować każdą osobę. Występują na całym świecie w dużych skupiskach ludzi. W związku z tym wyjaśniamy, czym jest wszawica. Opisujemy jej przyczyny, objawy i skuteczne sposoby zwalczania.

Jak wyglądają wszy ludzkie?

Wszy są bezskrzydłymi owadami należącymi do grupy pasożytów. Żerują na ssakach, zwierzętach oraz ludziach. Nakłuwają skórę żywiciela, następnie wysysają krew. Są to niewielkie insekty, osiągają rozmiary od około 1 do 6 mm. Mają silnie spłaszczone ciało w odcinku grzbietowo-brzusznym. Pokrywa je skórzasty, chitynowy pancerz o zrośniętych segmentach. Każda wesz wykształca krótkie czułki oraz kłującą-ssący narząd gębowy. Ma także odnóża przednie, środkowe oraz tylne. Dwie ostatnie pary są wyposażone w pazurki czepne. Dzięki nim owady mogą utrzymywać ciężar 2000 razy przewyższający ich wagę.

Na całym świecie odkryto ponad 500 gatunków opisywanych owadów. Jednak najpowszechniej spotykane są wszy ludzkie. Występują w trzech odmianach. Najczęściej występuje wesz głowowa dorastająca do 2-3 mm wielkości. Potrafi dopasować barwę odwłoku do koloru włosów żywiciela, co pokazują liczne zdjęcia. Kolejna odmiana to wesz łonowa, która jest mniejsza od głowowej. Jej ciało ma kolor ludzkiej skóry. Zdecydowanie najrzadziej spotykana jest wesz odzieżowa. Ona z kolej jest większa od pierwszej z wymienionych i ma szare zabarwienie. Bytowanie insektów na ciele człowieka to choroba znana, jako wszawica.

Samice wszy żyjących na głowie dziennie składają 8-10 jaj przez 20 dni. Z nich wykluwają się biało-brązowe larwy, tak zwane gnidy. Wytwarzają specjalną wydzielinę, dzięki której silnie przyczepiają się do nasady włosa. Po kilku dniach larwy przekształcają się w nimfy. Te po kolejnych kilku dniach przeistaczają się w dorosłe osobniki. Więcej szczegółowych informacji o fizjonomii wszy znajduje się na naszej stronie. Natomiast w tym artykule przechodzimy do innych, ważnych kwestii. Zarówno gnidy jak i w pełni rozwinięte osobniki ciężko wytępić. Jednakże można sobie z tym poradzić. Trzeba tylko wiedzieć jak skutecznie zwalczać te pasożyty.

Przyczyny i objawy wszawicy

Wiemy już jak wygląda wesz i w jakich odmianach występuje. Czas, więc na opis choroby, którą powoduje. Wszawica najczęściej jest diagnozowana u dzieci w wieku 3-12 lat. Rzecz jasna osoba dorosła, również może się nią zarazić. Do zakażenia dochodzi przez bezpośredni kontakt z insektem. Wesz głowowa może gnieździć się w różnego rodzaju przedmiotach. Takich jak nakrycia głowy, spinki, zabawki, grzebienie. Bytuje w pościeli, na oparciach foteli w środkach komunikacji miejskiej. Wszawicą można zarazić się także poprzez kontakt z osobami już dotkniętymi tą chorobą. Widać, więc, że nie jest to tylko kwestia braku higieny.

Wszy u dziecka czy dorosłego przeważnie występują na głowie. Najliczniej w okolicach skroni, ciemienia i potylicy. Jakie objawy wskazują na ich obecność? Przede wszystkim pojawia się uciążliwe swędzenie w miejscach gdzie jest ich najwięcej. Miejsca ugryzienia, na linii włosów i za uszami, są zaczerwienione. Z czasem ulegają infekcją bakteryjnym i wydobywa się z nich ropna wydzielina. W zaawansowanym stadium wszawicy na głowie tworzą się kołtuny. Są to włosy zlepione ropno-surowiczą wydzieliną. Przy dokładniejszej obserwacji u osoby zakażonej można zauważyć jaja wszy przyczepione do nasady włosów. Tak jak i same dorosłe osobniki.

Zanim opiszemy jak pozbyć się wszy, wskażemy jak się przed nimi uchronić. Przede wszystkim kilka osób nie może korzystać z tych samych osobistych rzeczy. Takich jak ręczniki, grzebienie, szczotki, spinki do włosów, zabawki itp. Dotyczy to i najmłodszych i dorosłych. Trzeba zachowywać ostrożność i zasady higieny w hotelach, różnego rodzaju szatniach i komunikacji publicznej. Rodzice muszą regularnie sprawdzać włosy dzieci oraz własne. Zalecane jest codzienne wyczesywanie oraz regularne mycie głowy. Rozszerzenie tematu zapobiegania wszawicy znajduje się na naszej stronie. Publikujemy cenne materiały takie jak porady, ciekawostki i zdjęcia.

Jak zwalczyć wszy u dziecka i dorosłego?

Powyższa profilaktyka sprawia, że szansa rozwinięcia się wszawicy jest mała, ale nie zerowa. Dobrze, więc wiedzieć, co robić, jeśli wszy głowowe zaatakują. Gdy pojawia się u dzieci, trzeba założyć, że reszta najbliższej rodziny również jest zakażona. Pierwszym krokiem jest dokładne sprawdzenie głowy i włosów. Należy zwracać uwagę na ugryzienia, zaczerwienienia i jaja wszy. Warto przeczesywać włosy nad białą kartką, na którą spadną insekty. Jak to robić? Grzebień z gęstymi ząbkami trzeba kierować w kierunku czubka głowy. W ten sposób można pozbyć się gnid, jaj oraz w pełni rozwiniętych osobników.

Co robią zakażone osoby, gdy wyczesywanie nie pomogło? Sięgają po preparaty skutecznie likwidujące wszy. Dostępne są w każdej aptece i występują w różnych odmianach. Największą popularnością cieszą się specjalne szampony, płyny i balsamy. Część z nich kupuje się bez recepty. W przypadku innych konieczna jest konsultacja z lekarzem. Przy okazji warto pamiętać o ważnej kwestii. Środki na wesz głowową nie będą w stanie wytępić owadów łonowych lub tych bytujących w brwiach czy na rzęsach. Choć te insekty robią to samo, piją krew, w ich przypadku potrzebne są inne preparaty.

Szampony i balsamy zabijają wszy, ale larwy i jaja i tak trzeba usunąć za pomocą grzebienia. Nie można, więc zapominać o regularnym wyczesywaniu włosów. Co ważne istnieją też domowe sposoby pozwalające zwalczać pasożyty. Jednym z nich jest spłukiwanie głowy octem. Skuteczna jest też mała ilość oliwy z oliwek i wyczesywanie włosów pasmo po paśmie. Ponadto oliwę się podgrzewa, nanosi na włosy i przykrywa czepkiem kąpielowym. Tak zaprawione włosy pozostawia się na noc, dopiero rano spłukuje się ciepłą wodą. To jak wygląda wesz, jak długo żyje i jak się jej pozbyć dokładniej opisujemy na naszej stronie.