Co zrobić w przypadku kleszcza u dziecka? Objawy, postępowanie, porady
Kleszcze uaktywniają się na wiosnę i zagrażają ludziom i zwierzętom do późnej jesieni. W czasie swojego rozwoju przechodzą kilka etapów, potrzebując krwi, by przetrwać. Niebezpieczna jest nimfa kleszcza, która, podobnie jak dorosły pajęczak, roznosi niebezpieczne choroby. Jeśli zauważymy na ciele dziecka pasożyta, kluczową sprawą jest jak najszybsze usunięcie kleszcza, który może zainfekować malucha boreliozą lub odkleszczowym zapaleniem mózgu. Przeczytaj, jak wyciągnąć kleszcza i jakie są objawy po ukąszeniu kleszcza u dziecka.
Jeśli szukasz więcej informacji i porad, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o kleszczach.
Z tego artykułu dowiesz się:
Kleszcz u dziecka – jak wygląda kleszcz?
Kleszcz jest stawonogiem, pajęczakiem, który może dorastać do około 30 mm wielkości. Formami przejściowymi są larwy i nimfy. Ciemnobrązowa nimfa kleszcza, zaledwie 1,5-milimetrowa, bywa trudna do wykrycia. Jest równie niebezpieczna, jak dorosły osobnik. Na swojego żywiciela kleszcze cierpliwie wyczekują w trawach i w krzakach, a rozwinięty narząd węchu na przednich odnóżach, doskonale ułatwia wykrycie ofiary. Wbicie się w ciało ułatwiają haczyki, w jakie wyposażony jest aparat gębowy pajęczaków.
Ukąszenie kleszcza jest dla człowieka nieodczuwalne, ponieważ gruczoły ślinowe pasożytów wytwarzają substancje znieczulające miejsce ukłucia. Dzięki temu niezauważony kleszcz na skórze dorosłego człowieka, a także u małego dziecka, może przez długi czas spokojnie żerować. Napity kleszcz może zwiększyć swoje rozmiary nawet 200 razy, natomiast nimfa kleszcza osiąga około 3 mm. Po tym, jak wygląda kleszcz, dowiemy się, czy długo przebywał na ciele dziecka. Napity kleszcz ma duży i okrągły odwłok. Często sam odpada, zanim go zauważymy. Dlaczego ukąszenie kleszcza jest groźne? W jego ślinie znajdują się wirusy kleszczowego zapalenia mózgu oraz inne niebezpieczne patogeny. Zarażony pajęczak przekaże je swojemu nowemu żywicielowi. Wirusy i bakterie, wraz z krwią, rozprzestrzenią się w organizmie. Sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o insektach.
Szczególnie niebezpieczny jest kleszcz u niemowlaka i u małego dziecka. Może pojawić się w najmniej oczekiwanych miejscach:
- w uchu - pasożyt atakuje miejsca za uchem pod nim oraz wewnątrz - w uchu, skąd bardzo trudno go usunąć. Często pomija się ten obszar ciała, sprawdzając bardziej oczywiste miejsca,
- w jamie ustnej – na języku oraz po wewnętrznej stronie warg lub policzka,
- w głowie, między włosami, często w okolicach karku,
- w okolicach miejsc intymnych, a także w pępku,
- zdarza się, że rodzice wykrywają pasożyty na powiekach,
- kleszcz u dziecka lubi ulokować się na stopach, między palcami, a jest to również ta część ciała, którą rzadziej się kontroluje. Narażone na atak kleszczy są zwłaszcza dzieci, które boso biegają po trawie.
Usuwanie kleszcza i objawy po ukąszeniu kleszcza u dziecka
Jak wyciągnąć kleszcza?
Spośród wielu narzędzi do usuwania kleszczy, szczególnie przydatna jest pęseta punktowa, za pomocą której możemy usunąć kleszcze dorosłe i maleńkie nimfy. Możemy nabyć ją, np. w drogeriach lub sklepach z akcesoriami medycznymi. Pęsetę z cienkimi końcówkami przybliżamy do skóry i ujmujemy nią kleszcza, tuż za jego głową. Następnie przystępujemy do szybkiego usunięcia pasożyta. Czynimy to, wyciągając go do góry, w linii prostej. Usuwanie kleszcza musi być szybkie, by zdenerwowany pajęczak nie zainfekował miejsca wkłucia swoimi wymiocinami. Po wszystkim należy rankę i pęsetę zdezynfekować.
Szybko i bezpiecznie usuniemy kleszcza, stosując tzw. lasso. Dzięki urządzeniu pozbędziemy się mniejszych i większych pasożytów. Działanie lassa polega na wysunięciu przy pomocy przycisku pętelki i umieszczeniu jej wokół odwłoka kleszcza, jak najbliżej ciała dziecka. Następnie zwalniamy przycisk i kierujemy urządzenie prostopadle do skóry. Wyciągamy pajęczaka zdecydowanym ruchem. Miejsce ukąszenia oraz urządzenie dezynfekujemy. Wyeliminowane kleszcze zabijamy.
Nie czekamy z pozbyciem się pajęczaka, nawet jeśli to jest kleszcz u niemowlaka i obawiamy się samodzielnego działania. Im krócej pasożyt będzie przebywał w ciele dziecka, tym mniejsze prawdopodobieństwo zakażenia chorobotwórczymi wirusami i bakteriami. Szukanie fachowej pomocy wydłuży czas żerowania kleszcza. Jeśli nie udało się wyciągnąć całego kleszcza, może dojść do zmian zapalnych i ropnych. W takim przypadku najlepiej udać się po pomoc do lekarza. Nie wolno smarować kleszczy kremami, olejem, roztworami alkoholowymi i innymi specyfikami. Pasożyt, dusząc się, zanieczyści rankę swoimi wymiocinami.
Objawy u dzieci – jakie choroby może przenieść kleszcz u dziecka?
Borelioza – jest wywołana przez bakterię Borrelia burgdorferi, roznoszoną najczęściej przez kleszcza pospolitego, pastwiskowego, najpowszechniej występującego w naszym kraju. Typowym objawem boreliozy jest wędrujący rumień, który pojawia się po 6 – 60 dniach od ukąszenia przez pajęczaka. Objawy u dzieci nie zawsze są typowe. U części z nich w ogóle nie pojawia się rumień. Rodzice powinni zwrócić uwagę na zmianę zachowania dzieci – brak chęci do zabawy, osowiałość, objawy grypopodobne, takie jak bóle głowy i mięśni, szybkie męczenie się, nawet po niewielkim wysiłku.
Nie istnieje szczepionka na boreliozę. Leczenie polega na podawaniu antybiotyków. Dzieciom do ósmego roku życia nie podaje się doksycykliny, która wpływa niekorzystnie na rozwój układu kostnego. Antybiotykoterapia trwa przez około 3 tygodnie. Nieleczona borelioza może doprowadzić do wielu groźnych powikłań, np. zapalenia mięśnia sercowego, zapalenia opon mózgowych i mózgu lub porażenia nerwów twarzowych.
Kleszczowe zapalenie opon mózgowych i mózgu – jest chorobą wirusową, atakującą ośrodkowy układ nerwowy. Dzieci łagodniej przechodzą chorobę niż osoby dorosłe. Pierwsze objawy występują po 7-30 dniach. Początkowo są grypopodobne. Dziecko skarży się na bóle mięśni i stawów, bóle głowy oraz ogólne zmęczenie i osłabienie organizmu. Po tygodniu choroba może ustąpić lub przejść w fazę objawową – zapalenie mózgu. Na drugą fazę zapada około 20 % dzieci. Chore dziecko wysoko gorączkuje, ma nudności, pojawia się uczucie sztywności w głowie, którą nie można swobodnie pochylić, światłowstręt, a nawet zaburzenia świadomości. KZM leczy się poprzez podawanie leków przeciwgorączkowych, przeciwzapalnych oraz przeciw obrzękowi mózgu. Kleszczowe zapalenie mózgu jest groźną chorobą, a powikłania mogą wpłynąć na dalsze życie. Należą do nich uszkodzenia słuchu, problemy neurologiczne, drżenie rąk, osłabienie fizyczne i inne.
Szczepionka przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu może zostać podana już rocznemu maluchowi. Dzieci do lat szesnastu otrzymują połowę dawki szczepionki dla osób dorosłych. Po wizycie u lekarza pediatry i uzyskaniu skierowania na szczepienie, złożone z trzech dawek, możemy ochronić nasze dziecko przed KZM:
- pierwsza dawka - podawana jest w dowolnym momencie,
- druga dawka – po 1-3 miesiącach,
- trzecia dawka – po upływie 5-12 miesięcy.
Zakończeniem procesu jest przyjęcie dawki przypominającej, po upływie 3 lat od ostatniego szczepienia. Kolejne szczepienia wykonuje się po 3-5 latach.
Pamiętaj, że…
W przypadku braku poprawy lub pogorszenia się stanu zdrowia, koniecznie wybierz się jak najszybciej do lekarza! Powyższe porady są tradycyjnymi, domowymi metodami leczenia, a nie popartą badaniami naukowymi wiedzą medyczną. Stosowanie ich nie może być zatem alternatywą dla skorzystania ze standardowych usług medycznych i konsultacji lekarskich!