Czym smarować oparzenia? Wyjaśniamy różne typy oparzeń
Zetknięcie z gorącą pokrywką, oblanie wrzątkiem, oparzenie olejem – takie wypadki zdarzają się każdego dnia. Zapraszamy do zapoznania się z naszym poradnikiem, jak rozróżniać oparzenia i jak sobie z nimi radzić. Pokażemy domowe sposoby na oparzenia, powiemy czym posmarować bolące lub swędzące miejsca oraz bąble po oparzeniu.
Jeśli szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o zdrowiu.
Z tego artykułu dowiesz się:
Rodzaje oparzeń
Oparzenia ogniem i nie tylko
Istnieje wiele sytuacji przy których może dojść do oparzenia. W domu najczęściej zdarzają się oparzenia termiczne, ale czasami dochodzi również do chemicznych. Oto kilka słów o rodzajach oparzeń ze względu na źródło i jak skóra reaguje na każde z nich:
- Oparzenia ogniem – kiedy większość domów była ogrzewane piecami, a na kuchenkach węglowych gotowano potrawy, do oparzeń ogniem dochodziło dużo częściej. Mimo to również dziś może się zdarzyć zetknięcie z płomieniem świecy, palnikiem gazowym czy ogniem na kominku. Oparzenia ogniem to typowe oparzenia termiczne. Bezpośredni kontakt skóry z ogniem może skutkować również nadpaleniem naskórka.
- Oparzenie olejem – oparzenie termiczne gorącą substancją oleistą, w domu najczęściej olejem spożywczym. Jeżeli doszło do wylania oleju na skórę, to może wnikać do głębszych warstw naskórka. Olej zwykle rozgrzewa się do bardzo wysokich temperatur. Może zostawiać bąble po oparzeniu oraz ból i swędzenie, charakterystyczne dla poważniejszych naruszeń naskórka.
- Oparzenia słoneczne – oparzenie termiczne wywołane zbyt długą ekspozycją skóry na działanie promieni słonecznych. Może skutkować zaczerwienieniem i łuszczeniem się skóry. Najczęściej pojawia się na twarzy, ramionach i plecach. Najtrudniejsza do pielęgnacji jest poparzona twarz, bo trudno ją całkowicie osłonić przed słońcem na kilka dni rekonwalescencji. Lekkie oparzenie słoneczne można potraktować jak hartowanie skóry w okresie późnej wiosny i wczesnego lata. Jednak lepiej zawsze zapobiegawczo stosować krem ochronny.
- Oparzenia chemiczne – różnego typu oparzenia wywołane przez kontakt skóry ze żrącymi środkami chemicznymi. W wyniku kontaktu z taką substancją najczęściej powstają bąble. Może też pojawić się rana po oparzeniu, jeżeli odpowiednio szybko nie usuniemy środka żrącego z powierzchni skóry.
- Oparzenia elektryczne – głębokie oparzenia wywołane kontaktem ciała z prądem elektrycznym. Możliwe jest zwęglenie kończyny nawet do poziomu kości. Sprawdź także ten artykuł z domowymi sposobami na oparzenia.
Różne stopnie oparzeń
To wiedza, której wszyscy uczymy się w szkole, ale zwykle potem zapominamy. Istnieją cztery podstawowe stopnie oparzeń, w zależności od rozległości i zaawansowania. Warto je poznać, żeby wiedzieć czym smarować oparzenia lżejszego i cięższego typu. Oto tabela przedstawiająca stopnie oparzeń.
| Stopień oparzenia | I stopnia | II stopnia | III stopnia | IV stopnia |
|---|---|---|---|---|
| Objawy | Zaczerwieniona, piekąca skóra. Zwykle wywołane zbytnią ekspozycją na słońce | Zaczerwienienie skóry, obrzęk, pęcherze. Często jest wywołane przez oblanie ręki olejem albo wrzątkiem. Zwykle jest to oparzenie ręki, która jest narażona na kontakt z gorącymi substancjami w codziennych sytuacjach | Oparzenie przenika poniżej wierzchniej warstwy skóry, powodując martwicę. Charakterystyczne są szare strupy. W późniejszej fazie pojawiają się blizny | Wywołane oparzeniem elektrycznym lub długotrwałym działaniem ognia. Zwęgleniu ulega skóra i część tkanek wewnętrznych |
| Pierwsza pomoc | Niekoniecznie potrzebna będzie maść czy krem. Czasem objawy łagodzi zwykłe polewanie chłodną wodą | Bąble po oparzeniu warto smarować substancją dezynfekującą lub robić okłady, gdyż może wdać się zakażenie | Oparzenia tego rodzaju wymagają interwencji lekarza | Konieczna natychmiastowa pomoc lekarska i podanie leków przeciwtężcowych. W dalszej fazie leczenia dokonuje się przeszczepu. |
Domowe sposoby na oparzenia
Co zrobić tuż po oparzeniu
To w jaki sposób zareagujemy tuż po oparzeniu może zadecydować o tym jak szybko i sprawnie będzie przebiegać dalsze leczenie. Zanim stwierdzimy czym leczyć oparzenia, musimy ocenić co było przyczyną i jaki jest stopień zaawansowania urazu. Lekkie oparzenie, np. od słońca czy gorącej wody, traktujemy chłodną wodą. Ulgę przynoszą też okłady. Te same metody można zastosować przy oparzeniach II stopnia, trzeba tylko pamiętać, że skóra jest wówczas podatna na zakażenia. O tym jak leczyć bąble po oparzeniu dowiecie się w dalszej części poradnika.
Wszystko zależy też od miejsca oparzenia. Poparzona twarz raczej nie nadaje się do przemywania wodą bieżącą. Zmieniane okłady powinny wystarczyć. W przypadku poważnego poparzenia twarzy konieczne jest zawiezienie poszkodowanego do szpitala lub wezwanie lekarza do domu. Możliwe, że skóra będzie wymagała przeszczepu. Oparzenie ręki lub nogi najczęściej łagodzi się przez włożenie pod strumień wody z kranu lub prysznica.
Poparzona skóra powinna być trzymana pod wodą o temperaturze około 20 stopni minimum 15 minut. Zbyt chłodna woda może tylko spotęgować szok termiczny. Następnie zakładamy jałowy opatrunek. Powinno się dbać o odpowiednie nawilżenie oparzonej skóry. Dlatego poniżej wyjaśnimy czym smarować oparzenia korzystając z ogólnodostępnych domowych sposobów i leków.
Jak pielęgnować poparzoną skórę
Na początek powiemy czego na pewno nie robić po oparzeniach, gdyż nie wszystkie domowe sposoby na oparzenia są rzeczywiście skuteczne. Niektóre mogą być niebezpieczne lub spowalniać leczenie urazu. Czasami komuś przypomni się jak słyszał, że oparzenie trzeba posmarować olejem albo spirytusem. W żadnym wypadku tego nie robimy! Nie można też odrywać przyklejonej do rany odzieży. Jeżeli powstaną bąble po oparzeniu to czekamy aż same pękną. Nie przekuwamy ich niczym.
A czym leczyć oparzenia? Jeżeli masz w domu aloes, to można odciąć kawałek łodygi i wycisnąć z niej sok. To substancja, która wspomaga gojenie ran i łagodzi ból. Jeżeli chodzi o domowe sposoby na oparzenia, to chyba najpopularniejszym są okłady z kwaśnego mleka, jogurtu lub kefiru. Najczęściej stosuje się je na oparzenia słoneczne, ale można też wypróbować przy słabszych oparzeniach wrzątkiem, olejem czy zetknięciem z gorącym metalem. Trzeba tylko pamiętać, że musi to być produkt niesłodzony. Cukier tylko spotęguje podrażnienie.
Lekkie oparzenie oraz oparzenie II stopnia można też nawilżać schłodzonymi naparami z ziół. Rumianek, nagietek, dziurawiec albo bez czarny łagodzi pieczenie i działa przeciwzapalnie i bakteriobójczo. Najlepiej aplikować napar na skórę, nasączając nim gazę lub kawałek waty.
W zasadzie maść nie jest typowym preparatem na oparzenia. Jeżeli nie została przepisana przez lekarza, to lepiej pozostać przy domowych okładach. Jednak przy pieczeniu po lekkich oparzeniach może pomóc maść propolisowa. Na oparzenia słoneczne można stosować również Pantenol. Odradza się jego stosowanie w cięższych przypadkach. W ogóle pytanie czym smarować oparzenia lepiej zadać lekarzowi. On ustali czy dane uszkodzenie ciała kwalifikuje się, żeby je posmarować maścią czy nie.
Co zrobić, kiedy skóra jest mocno poparzona
Co łagodzi ból po oparzeniu?
Powyższe porady dotyczą głównie pierwszej pomocy i działania w lekkich przypadkach. Na poważne oparzenia ogniem czy inne ciężkie oparzenia potrzebne będą leki zalecone przez specjalistę. Ból można zawsze złagodzić chłodząc opatrunkiem czy kąpielą wodną uszkodzone miejsce. Jednak przy ciężkich oparzeniach zdarzają się dodatkowe komplikacje.
Kiedy pojawia się rana po oparzeniu trzeba przede wszystkim zadbać o jej dezynfekcję i zagojenie. Leczenie tego rodzaju oparzenia wymaga często zażywania leków doustnych albo zastrzyków np. przeciwtężcowych lub antybiotyków.
Tam, gdzie skóra jest delikatniejsza, np. poparzona twarz, powinno się zachować szczególną ostrożność. Skóra w pewnych miejscach w ogóle jest bardziej wrażliwa na preparaty. Dotyczy to np. stosowania Pantenolu, który może mieć działanie uczulające.
Maść, żel, okłady – jak to działa?
Warto wiedzieć nie tylko czym leczyć oparzenia, ale jak działają poszczególne preparaty. Zadajmy sobie jeszcze raz pytanie o rodzaj i stopień oparzenia. Na przykład oparzenie ręki gorącą wodą wywołuje zaczerwienienie. Można je leczyć środkami o łagodnym działaniu. Wspomnieliśmy kąpiele wodne i okłady ziołowe. Ich zadaniem jest przede wszystkim zmniejszenie miejscowej gorączki i zabezpieczenie przed rozwojem zakażenia.
Popularną substancją stosowaną przy oparzeniach jest żel. Jego zadaniem jest przede wszystkim utrzymywanie odpowiedniego nawilżenia skóry. Oparzenie olejem albo innymi gorącymi substancjami sprawia, że komórki naskórka nie potrafią utrzymać prawidłowego poziomu wody. Dlatego często zamiast zwykłych opatrunków stosuje się plastry żelowe. Poza tym żele działają chłodząco i zwykle zawierają substancje przeciwzapalne.
Maści mają różne działanie. Pomijając specjalistyczne, które przepisze lekarz, ale np. maść propolisowa przyspiesza gojenie i regenerację tkanek. Jednocześnie jest przeciwzapalna, co wpływa na zmniejszenie miejscowej gorączki.
Mając podstawową wiedzę o oparzeniach możemy nie tylko pomóc sobie w codziennych sytuacjach, ale też udzielić pierwszej pomocy innym.