Jaki powinien być puls? Tabela norm dla dzieci i dorosłych
Prawidłowy puls serca i ciśnienie krwi różnią się w zależności od wieku. Tętno może być też specyficzne dla konkretnego człowieka. Jednak da się określić, kiedy przekraczamy normę. Nieprawidłowe bicie serca jest ważnym miernikiem ogólnej kondycji i stanu zdrowia. Jeżeli zbyt długo mamy za niskie lub za wysokie tętno, to może prowadzić do poważnych schorzeń. Dlatego warto wiedzieć jaka jest norma i jak ją odzyskać w razie zaburzeń.
Jeśli szukasz więcej porad i informacji, sprawdź także zebrane w tym miejscu artykuły o zdrowiu.
Z tego artykułu dowiesz się:
Jaki jest prawidłowy puls?
Norma u dziecka i u dorosłego
Szukając odpowiedzi na to jaki jest normalny puls możemy trafić na różne, czasem sprzeczne informacje. Optymalne tętno nie oznacza, że zawsze nasze serce powinno bić z tą samą prędkością. U zdrowego człowieka serce przyspiesza w momentach podniecenia i ekscytacji czy przy zwiększonym wysiłku fizycznym. Całkiem zdrowa osoba może też zmusić serce do szybszego bicia w wyniku zażytych substancji np. kofeiny lub alkoholu, ale też nielegalnych używek. Jeżeli poczuliśmy przyspieszenie tętna po wypiciu mocnej kawy, to nic strasznego. Najwyżej warto pomyśleć o ograniczeniu kofeiny. Groźniejsza jest sytuacja, w której puls człowieka maleje lub wzrasta niespodziewanie i nie wraca do normy podczas spoczynku. Może to oznaczać nieprawidłowe funkcjonowanie samego serca lub innych organów odpowiedzialnych za prawidłowy przepływ krwi. W porównaniu z prawidłowym pulsem serca zaburzony może być trudniejszy do wyczucia. Dalej wyjaśniamy z czego to może wynikać.
U dziecka dużo częściej dochodzi do zmiany szybkości i natężenia pulsu. Młody, zdrowy organizm pozwala częściej na większy wysiłek fizyczny. Po zmęczeniu serca, kiedy bije bardzo szybko może nastąpić spowolnienie lekko poniżej wyznaczonej normy. Tabela w dalszej części poradnika przedstawia jaki jest prawidłowy puls dla różnych grup wiekowych.
Tabela norm
Jak korzystać z tabeli? Norma to puls jaki ma większość ludzi w danym wieku w stanie spoczynku. Jeżeli mieścisz się między przeciętną a dobrą kondycją, to nie ma powodów do niepokoju. Pamiętaj, żeby wziąć pod uwagę również płeć osoby mierzonej. Oznakowania „K” i „M” oznaczają odpowiednio kobietę i mężczyznę. Liczby oznaczają ilość uderzeń serca na minutę.
Wiek | Dobra kondycja | Przeciętna kondycja | Słaba kondycja | Zła kondycja | ||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
K | M | K | M | K | M | K | M | |
18-25 | 66-69 | 62-65 | 74-78 | 70-73 | 79-84 | 74-81 | 85+ | 82+ |
25-35 | 65-68 | 62-65 | 73-76 | 71-74 | 77-82 | 75-81 | 83+ | 82+ |
36-45 | 65-69 | 63-66 | 74-78 | 71-75 | 79-84 | 76-82 | 85+ | 83+ |
46-55 | 66-69 | 64-67 | 74-77 | 72-76 | 78-83 | 77-83 | 84+ | 84+ |
56-65 | 65-68 | 62-67 | 74-77 | 72-75 | 78-83 | 76-81 | 84+ | 82+ |
66+ | 65-68 | 62-65 | 73-76 | 70-73 | 77-84 | 74-79 | 84+ | 80+ |
Norma u dzieci i młodzieży
- niemowlęta – 130
- dzieci – 100
- młodzież – 85
Jak widać u dziecka bicie serca jest szybsze niż u dorosłego. Dlatego nie należy się martwić nieco przyspieszonym tętnem u malucha. W tym przypadku właściwy puls będzie na poziomie, który u osoby dorosłej oznaczałby chorobę serca. Sprawdź także ten artykuł z tabelą prawidłowego ciśnienia.
Co oznacza nieprawidłowy puls człowieka?
Zbyt wolny puls
Zwykle wykrycie zbyt wysokiego tętna jest powodem do niepokoju. Jednak zdarzają się sytuacje, w których puls jest za niski. Powolnemu biciu serca nadano w medycynie określenie bradykardia. Mówimy o niej w momencie pojawienia się pulsu człowieka poniżej 50 uderzeń na minutę. W rzadkich przypadkach zdarza się, że stan takiej osoby jest dobry. Zwłaszcza jeżeli funkcjonuje ona normalnie nawet przy 40 uderzeniach serca na minutę. Jednak dla większości ten stan jest patologiczny. Mogą mu towarzyszyć mroczki w oczach, osłabienie, zawroty głowy, brak energii, a nawet utraty przytomności. Charakterystyczne jest to, że puls nie dobija do normy nawet przy wysiłku fizycznym czy stresie.
Bradykardia może być spowodowana nadciśnieniem, a także niedoczynnością tarczycy, zaburzeniami elektrolitowymi czy chorobami serca. Mogą ją wywołać również niektóre leki.
Zanim lekarz podejmie się leczenia musi sprawdzić inne symptomy oraz ustalić jaki jest prawidłowy puls dla danej osoby. W tym celu poddaje się pacjenta obserwacji. Jeżeli bradykardia wystąpiła nagle, to wiadomo, że trzeba pomóc, najpierw ustalając przyczynę.
Za wysokie tętno
Istnieje wiele przyczyn za wysokiego tętna. Jak podano w tabeli może to być po prostu słaba kondycja. Wówczas puls człowieka przekracza tylko nieznacznie normę. Niepokojący powinien być fakt, że wysokie tętno utrzymuje się nawet w stanie spoczynku. Czasami można łatwo połączyć je z niedoborem ruchu, nieprawidłową dietą i nadwagą. Jednak w przypadku gdy u dorosłego człowieka puls przekracza stale 85 uderzeń serca na minutę (a u dziecka 120), trzeba wykluczyć inne czynniki.
Jeżeli nie prowadziliśmy dłuższych obserwacji, to dobrym sposobem ustalenia przyczyn jest zmierzenie ciśnienia i właściwości pulsu. Puls ma bowiem nie tylko zróżnicowaną prędkość, ale siłę, częstotliwość i rytm. Silny, równomierny puls u dorosłego człowieka, jeśli lekko przyspieszony może po prostu oznaczać, że ma silne serce. Chociaż w tym przypadku najczęściej będzie nieco wolniejszy od normalnego pulsu. Bardziej niepokojące jest skaczące lub nieprawidłowe ciśnienie oraz nierówny, słaby lub zbyt mocny puls.
Przyczyny zbyt wysokiego pulsu mogą być bardzo różne: za wysokie ciśnienie, za niskie lub szybko opadające ciśnienie, stres różnego pochodzenia, wysoka gorączka, za niski cukier we krwi, niedotlenienie krwi. Oczywiście jego przyczyną bywa też stosowanie używek, o czym pisaliśmy wcześniej.
Jeżeli długotrwale nie możemy odzyskać prawidłowego pulsu serca, to samo zaburzenie może wpłynąć na dalsze pogarszanie zdrowia.
Jak zmierzyć puls człowieka?
Jeżeli wiemy jaki jest prawidłowy puls, to możemy ocenić stan zdrowia i kondycję danej osoby. Jednak, żeby to zrobić trzeba umieć zmierzyć prędkość bicia serca. Właściwego pomiaru możemy dokonać na wiele sposobów. Najłatwiej będzie jeśli będziemy posiadać ciśnieniomierz. Jeżeli używamy dobrego aparatu naramiennego, to wystarczy zastosować się do instrukcji. Żeby dokonać właściwego pomiaru za pomocą aparatu nadgarstkowego trzeba koniecznie trzymać nadgarstek na poziomie równym z poziomem serca. Nawet u zdrowego człowieka pomiar może wyjść nieprawidłowo, jeśli do nadgarstka krew będzie napływać za szybko lub zbyt wolno.
Jeżeli nie masz pod ręką aparatu, to warto mieć zegarek z sekundnikiem. Najwygodniej mierzy się tętno trzymając dwa lub trzy palce (wskazujący, środkowy i serdeczny) na wewnętrznej stronie lewego nadgarstka. Tak jak w przypadku ciśnieniomierza ręka pacjenta powinna być ułożona na równej linii z sercem. Szukamy palcami pulsu, wybieramy początek minuty na zegarku z tarczą i liczymy uderzenia aż sekundnik przejdzie całą drogę. W ten sposób łatwo uzyskamy ilość uderzeń serca na minutę.
Najlepiej poćwiczyć na sobie i bliskich. U zdrowego człowieka od razu wyczujecie równomierny, płynny puls. U osób osłabionych konieczne może być przyciśnięcie palców w celu wyczucia tętna.
Tętno można też mierzyć przykładając palec do szyi. Ten sposób wykorzystuje się przy badaniu osób nieprzytomnych. Mierzenie normalnego pulsu u zdrowej osoby najlepiej przeprowadzić na nadgarstku.
Pamiętaj, że…
W przypadku braku poprawy lub pogorszenia się stanu zdrowia, koniecznie wybierz się jak najszybciej do lekarza! Powyższe porady są tradycyjnymi, domowymi metodami leczenia, a nie popartą badaniami naukowymi wiedzą medyczną. Stosowanie ich nie może być zatem alternatywą dla skorzystania ze standardowych usług medycznych i konsultacji lekarskich!